_{^{تعریف عقد عهدی و عقد تملیکی}}

_{^{عقد عهدی}}

عقد عهدی عقدی است که اثر آن ایجاد، انتقال یا سقوط تعهد باشد.

اگر تعهد برای متعاقدین ایجاد شود به آن دو تعهدی یا تعاهدی گویند (مانند قولنامه)

اگر تعهد برای یکی از متعاقدین ایجاد شود به آن عقد، یک عقد تعهدی گویند (مانند تعهد به عدم فروش)

_{^{عقد تملیکی}}

گرچه عقود تملیکی اصولا سبب ایجاد یا انتقال حق مالکیت عین یا منافع مال از شخصی به شخص دیگر است اما عقود تملیکی دیگری نیز وجود دارد که حق مالکیت را منتقل نمی کنند مانند حق انتقاع و عقد رهن. عقد تملیکی ممکن است معوض باشد مانند بیع یا مجانی باشد مانند هبه و یا اینکه به هر دو صورت معوض و مجانی قابل تحقق باشد مانند حق انتقاع، حق ارتفاق و نیز صلح مال. همچنین موضوع عقد تملیکی ممکن است عین باشد ( مانند بیع) یا منافع (مانند اجاره)

_{^{آثار تمییز و تفکیک بین عقد به تملیکی و عهدی}}

باید توجه داشت منظور از تقسیم بندی عقود به تملیکی و عهدی این نیست که در عقود تملیکی هیچ تعهدی نبوده و سراسر تملیک باشد. بلکه منظور این است که اثر اصلی و هدف اصلی آن عقد، تملیک و تملک یک حق عینی است و سایر تعهدات موجود در عقود تملیکی نسبت به تملیک، امری فرعی بوده و آنچه که اثر اصلی و متقضای ذات عقد می باشد تملیک است؛ ولو اینکه تعهداتی نیز در این عقود وجود داشته باشد. بنابراین عقد تملیکی ممکن است با تعهداتی همراه باشد یا نباشد.

در هر صورت به جهت آثار خاصی که قانون گذار برای عقود تملیکی و عهدی در نظر گرفته شده است تمیز بین این دو نوع عقد اهمیت ویژه ای دارد: 

1- بطلان عقد تملیکی که عوض آن عین معین است در صورت فقدان مورد معامله در حین انعقاد عقد: " اگر در بیع عین معین معلوم شود که مبیع وجود نداشته، بیع باطل است. "

2- عقد تملیکی، اصولا موجد حق عینی است به این معنی که منتقل الیه (کسی که مال به  انتقال داده شده) از حق تعقیب و تقدم برخور دار است.